Gündüz Sevinçli Olmamıza Karşın Neden Gece Belli Bir Saatten Sonra Hüzünleniyoruz? Üzülmeyin, Melankolik Değilsiniz!

Peki vakit zaman, neden gündüz şen şakrak hâldeyken, gece hiçbir şey olmadığı hâlde bu ruh hâline büründüğümüzü sorguluyor musunuz?

Herkesin sebebi elbette farklıdır ve bu durumun tek bir sebebi yoktur. Lakin biyolojik saatimizden toplumsal izolasyona kadar birçok faktör de bu durumun oluşmasına bir sebep. Gelin, bu sebepleri yakından inceleyelim.

Gün ışığı azaldığında beynimiz, uykuyu tetikleyen melatonin hormonunu salgılamaya başlıyor.

Fakat melatonin hakkında pek de bilinmeyen bir şey var: Artış gösterdikçe serotonin de aykırı orantılı bir formda azalır. Bu dengesizlik, duygusal hassasiyetlerimizi de doğal olarak artırdığı üzere geceleri gelgitli hisler hissetmemize neden olur.

Üstelik gündüz, stresle başa çıkmamızı sağlayan kortizol hormonumuz, gece çok düşük bir düzeye ulaşır. Savunmasız kalan zihin, olumsuz kanılara karşı daha müsait hâle gelir.

Mantıklı karar alma merkezimiz olan prefrontal korteksimiz, gece yoruluyor.

Dolayısıyla geceleri hislerimizi yönetmekte zorlanabiliyoruz. Duygusal beyin olarak bildiğimiz limbik sistemimiz de varsayım edersiniz ki gece çok faaldir. Gün uzunluğu koşturmaktan bastırdığımız tasalar, dertler ve hüzünler, gece tek tek önümüze seriliyor. Artık taşlar teker teker yerine oturuyor değil mi?

Tabii gece gelen yalnızlık hissini de unutmayalım. Birtakım şeyleri sorgulamaya çok müsait olduğumuz gece saatlerinin sakinliği, insanın gün içinde halı altına süpürdüğü, bastırdığı tüm hislerini ortaya çıkarıyor.

Sosyal medya bile çoğunlukla gece faal değildir.

İnsan, toplumsal bir varlık olduğundan bağlantı eksikliği, duygusal yükü ve yalnızlık hissini artırıyor. Münasebetiyle gece saatlerinde toplumsal medya da bir nevi uyku hâline geçiyor. Bu durum, bizi iç dünyamızla baş başa bıraktığı üzere kimi imgeler, gece = hüzün bağlantısını pekiştiriyor.

Bilimsel araştırmalara nazaran de insan, gece geç saatlerde daha içe dönük ve derin niyetlerde oluyor. Hususla ilgili 2013’te Frontiers in Psychology’de yayınlanan bir çalışma, gece saatlerinde alınan kararların daha duygusal olduğunu ortaya koymuştu.

Peki ne yapmalıyız?

Öncelikle sağlıklı bir uyku sistemi oluşturmak koşul. Melatonin ve serotonin istikrarı için tıpkı saatte yatıp kalkmak, çok geç saate kadar uyanık kalmamak kıymetli. Bunun yanında mavi ışık da melatonin üretimini baskılıyor, uyumadan evvel dijital ekranları kendinizden uzak tutmanız, sağlıklı bir karar olacaktır.

Sonuç olarak gece yarısı neredeyse herkese çöken hüzün, sizin melankolik bir ruh hâlinde olduğunuzu göstermiyor. Kimi şeyler duygusal olarak bizi etkilese de bir noktada birden fazla şeyin, biyolojik istikrar ile alakalı olduğunu kabul etmek gerekiyor.